VSTUPENKY TU: https://rezervovane.sk/ruthenia
Chrbtom k horám je rusínskou históriou 20-ho storočia
Ruthenia vyráža na turné. Navštívi štyri mestá na východe Slovenska.
V júni minulého roku Folklórny súbor Ruthenia, ktorý pôsobí v hlavnom meste Slovenska – Bratislave, odpremieroval svoje najnovšie tanečno-dramatické predstavenia, ktoré dostalo názov inšpirovaný knihou Pavla Roberta Magocsiho – Chrbtom k horám.
Ruthenia vtedy premiérou oslávila, s dvojročným oneskorením zapríčineným pandémiou, svoje desiate jubileum existencie. Aktuálne sa súbor pripravuje na turné, v rámci ktorého túto inscenáciu odohrá v štyroch mestách na východe Slovenska.
Beskyd ako symbol rusínskeho osudu
Turbulentné 20-te storočie do značnej miery ovplyvnilo i osud Rusínov. Vysťahovalectvo za oceán, Prvá svetová vojna, politická i národná emancipácia, pripojenie sa k Československu, nenaplnená autonómia, ale aj Druhá svetová vojna, anexia Podkarpatskej Rusi Sovietskym zväzom, vymazanie Rusínov z mapy sveta, tretie národné obrodenie.
To je len malá časť z toho, čo Rusíni v 20-tom storočí prežili. Tvorcovia predstavenia sa zamerali na prvú polovicu 20-ho storočia, ktorá bola pre Rusínov fundamentálna.
Inscenáciou Chrbtom k horám sprevádza Mikuláš Beskyd, gréckokatolícky kňaz, rusínsky dejateľ a rodoľub, jeden z mnohých významných osobností tohto rodu. Mikuláš sa stal svojou vlastnou životnou históriou akoby stelesnením histórie i osudu rusínskeho národa.
Narodil sa na území dnešného Maďarska, nestratil svoju identitu, vrátil sa do karpatských hôr, podporil vznik Československa, píše, tvorí, pracuje pre národ a umiera v čase, kedy na viac ako 40 rokov „umiera“ v krajinách sovietskeho bloku i rusínsky národ.
Inscenácia len čiastkovo vychádza z historických reálií, viac priestoru dostala voľná inšpirácia životom Mikuláša Beskyda, čím chceli tvorcovia vzdať česť nielen Mikulášovi Beskydovi, ale celému rodu Beskydových.
Rozľahlá Karpatská Rus
V tanečných častiach sa Ruthenia zamerala na folklór z rusínskych regiónov severovýchodného Slovenska, ale aj z regiónov Podkarpatskej Rusi, dnešnej Zakarpatskej oblasti Ukrajiny.
Tak vlastne súbor prezentuje bohatstvo a rozmanitosť rusínskeho folklóru z rozľahlého územia Karpatskej Rusi, teritória historicky osídleného Rusínmi, z regiónov, ktoré v medzivojnovom období tvorili územie Československa.
Odkaz je jasný. I keď sa hranice a krajiny počas minulého storočia niekoľko krát menili, Rusíni zostali dodnes jedným nedeliteľným národom a ich kultúrne bohatstvo je spoločným rusínskym bohatstvom.
Štyri mestá a veľká produkcia
Okrem Folklórneho súboru Ruthenia v predstavení hrá rusínsky herec Vladimír Čema, ktorý stvárňuje postavu Mikuláša Beskyda. Na scéne bude možné vidieť aj Ľudovú hudbu Ruthenia, čiže, vlastnú kapelu súboru, a Detský folklórny súbor Rutheniačik. Možno smelo povedať, že Ruthenia ide na turné „vo veľkom“, a na profesionálnej úrovni.
Predstavenie Chrbtom k horám bude možné vidieť v mesiaci november v Snine a Prešove, a v mesiaci december vo Svidníku a Starej Ľubovni. Lístky na samotné vystúpenia je možné zakúpiť online. Viac informácii je na plagáte a na stránke súboru.
Autor článku: Peter Medviď
Fotografie: Jozef Buhaj
Рутенія іде на турне. Хырбетом ку горам є русиньска історія 20-го столітя
Рутенія навщівить штири міста на выході Словакії.
В юні минувшого року Фолклорный ансамбель Рутенія, котрый діє в столиці Словакії – Братіславі, одпремєровав своє найновіше танечно-драматічне представліня, яке дістало назву іншпіровану книжков Павла Роберта Маґочія – Хырбетом ку горам.
Рутенія втогды премєров одсвятковала, з дворічным опізніньом з причіны пандемії, свій десятый юбілей існованя. Теперь ансамбель рихтує ся на турне, в рамках котрого тоту інсенацію одограть в штирьох містах на выході Словакії.
Бескид як сімбол русиньской долі
Турбулентне 20-те столітя значно овпливнило і долю Русинів. Выселенецьтво за океан, Перша світова война, політічна і народна еманціпація, приєднаня до складу Чехословакії, несповнена автономія, але і Друга світова война, анексія Підкарпатьской Руси Совітьскым союзом, вычеркнутя Русинів з мапы світа, третє народне возроджіня.
То лем маленька частка з того, што Русины у 20-ім столітю пережыли. Творці представліня заміряли на першу половину 20-го столітя, котра была про Русинів фундаментална.
Інсценаційов Хырбетом ку горам проводить Николай Бескид, ґрекокатолицькый священик, русиньскый діятель і родолюб, єден із многых вызначных особностей того роду. Николай став свойов властнов жывотнов історійов якбы стілесніньом історії і долі русиньского народа.
Народив ся на теріторії днешнього Мадярьска, не стратив свою ідентічность, вернув до карпатьскых гір, підпорив взник Чехословакії, пише, творить, робить про народ а вмерать в часі, коли на веце як 40 років „вмерать“ в країнах совітьского блоку і русиньскый народ.
Інсценація лем частково выходить із історічных реалій, веце простору дістала вольна іншпірація жывотом Николая Бескида, чім хотіли творцьове оддати честь нелем Николайови, але цілому роду Бескидовых.
Шырока Карпатьска Русь
В танечных частях ся Рутенія заміряла на фоклор з русиньскых реґіонів северовыходной Словакії, але і з реґіонів Підкарпатьской Руси, днешньой Закарпатьской области Україны.
Так властно ансамбель презентує богатство і розмаїтость русиньского фолклору з шырокой теріторії Карпатьской Руси, теріторії історічно населеной Русинами, з реґіонів, котры в меджівойновім періоді творили теріторію Чехословакії.
Одказ є ясный. І кедь ся граніці і державы почас минувшого столітя дакілько раз мінили, Русины зістали доднесь єдным неділительным народом, і їх културне богатство є сполочным русиньскым богатством.
Штири міста і велика продукція
Окрім Фолклорного ансамблю Рутенія в предсатавліню грає русиньскый актор Володимір Чема, котрый має роль Николая Бескида. На сцені буде мож видіти і Народну музику Рутенія, значіть, властну капелу ансамблю, а Дітячій фолклорный колектів Рутенячік. Мож сміло повісти, же Рутенія іде на турне „у великім“, і на професіоналній уровни.
Представліня Хырбетом ку горам буде мож видіти в місяці новембер в Снині і Пряшові, а в місяці децембер у Свіднику і Старій Любовні. Листкы на окремы выступліня мож купити онлайн. Веце інформацій на плаґаті і сайті ансамблю.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА
